تصفیه فاضلاب
مقدمه - تصفیه فاضلاب
با توجه به افزایش روز افزون مصرف آب در بخشهای صنعتی و بهداشتی و متعاقب آن حجـم بالای فاضـلاب تولیدی این بخش ها و نیز لزوم تصفیه فاضلاب وکسب استاندارد خروجی سازمان حفاظت محیط زیـست کشـور در بخشـهای مختلف کشاورزی،آبیاری فضای سبز، تخلیه به آبهای سطحی و چاه های جاذب جهت کاهش هزینه ها، شر کت بین المللی سحرآب صنعت به عنوان شرکتی فعال و پیشـرو در زمینه های تخصصی آب و فاضلاب و با دردست داشتن مجرب ترین پژوهشگران و متخصصان و ارتباط دائم با پژوهشگران و دانشگاه های معتبـر داخلی و خارجـی و کسب استانـدارد ها مفتخر به ارائه روشـهای بسیـار متنـوع و نوین در حوزه ی صنعت تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی می باشد.
شناخت فاضلاب
فاضلاب مخلوط رقیقی است از انواع آب های دور ریختنی حاصل از فعالیت های انسان که اغلب به وسیله مجـاری جمع آوری فاضلاب رفع میگردد بر حسب منبع تولید فاضلاب را به دو گروه صنعتی و شهری تقسیم می کنیم:
فاضلاب شهری: به مایعات دفعی اجتماعات که به طرقی آب را مورد استفاده قرار داده اند اطلاق می شود.
فاضلاب صنعتی: آنچه ناشی از فعالیت های اقتصادی اجتماعات مانند کارخـانجات است به نام پسـاب صنعتی نامگـذاری گردیده است.
روش های تصفیه فاضلاب
به طور کلی روشهای تصفیه فاضلاب به شرح زیر می باشد.
1 -روش های فیزیکی تصفیه فاضلاب:
به روش هایی که طی آنها از نیروها و ویژگی های فیزیکی مواد برای حذف آنها استفاده می شود، روش های فیزیکی می گویند.آشغالگیـری، دانه گیری، ترسیب شیمیایی، فیلتراسیـون و ته نشینـی نمونه هایی از روشهـای فیزیکی تصفیه فاضلاب هستند.
2-روش های شیمیایی تصفیه فاضلاب:
به روش هـایی که در آنها برای حذف آلاینـده ها از مـواد و واکنش های شیمیایی استفاده می شود، گفته می شود. هوادهی، انعقاد و لخته سـازی، تبادل یون، تنظیـم pH جزء روش های شیمیایی محسوب می گردند.
3 -روش های بیولوژیکی تصفیه فاضلاب:
در این روش از فرآیندهای بیولوژیکی برای حـذف آلاینده ها استفاده می شـود.روش های بیولوژیکی را می تـوان به دودسته کلی تقسیم بندی می نمایند:
الف. روش های هوازی تصفیه فاضلاب:
برخی از فرآینـدهای بیولوژیکی در حضـور اکسیژن محلول صورت می پذیرد که به آنها فرآینـدهای هوازی و به روش هایی که از فرآینـدهای هـوازی در آنها استفـاده می شود، روش های بیولوژیکی هوازی گفته می شود.
ب. روش های بی هوازی تصفیه فاضلاب:
به فرآیندهایی که در غیاب اکسیژن محلول توسط میکروارگانیسم ها اتفاق می افتد، فرآیندهای بی هوازی می گویند. در روشهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب از این فرآیندها استفاده می شود. روش UASB، FBR،ASBR نمونه هایی از روش های بی هوازی تصفیه فاضلاب هستند. لازم به ذکر است که در سپتیک تانک ها به سبب عدم وجود اکسیژن محلول کافی فرآیند های بی هوازی بیولوژیکی غالب هستند.
انواع روش های بیولوژیکی تصفیه فاضلاب های صنعتی:
1-روش تصفیه فاضلاب لجن فعال (Activated Sludge)
2- روش تصفیه فاضلاب MBR ـ (Membrane Biological Reactors)
3-روش تصفیه فاضلاب RBC ـ (Rotating Biological Contactor)
4- روش تصفیه فاضلاب SBR ـ (Sequencing Batch Reactor)
5-روش تصفیه فاضلاب MBBR ـ (Moving Bed Biofilm Reactors)
6-روش تصفیه فاضلاب IFAS ـ (Integrated Fixed Film Activated Sludge)
از زمان های قدیم روش لجن فعال به دلیل اقتصادی و کاربردی بودن بیشترین کاربرد را درصنایع داشته است البته جایگزین این روش ،روشMBR میباشد.
بنابراین روش های MBR و لجن فعال از پرکاربرد ترین روش های تصفیه فاضلاب هستند که تقریبا اکثر نیاز های صنایع راباهزینه های پایین و مقرون به صرفه برآورده می کنند.
پیش تصفیه فاضلاب
پیش تصفیه آماده کردن فاضلاب خام برای انجام یک تصفیه مناسب قبل از رسیدن آن به تصفیه خانه است . هدف از انجام این فرایند تاحد امکان کاهش با تصفیه در واحد های اصلی تصفیه خانه و نیز کاهش میزان سائیدگی وآسیب واحد ها و تجهیزات است .
تجهیزات پیش تصفیه فاضلاب
1-آشغالگیر (Bar Screen )
از آشغالگیر ها برای حذف ذرات شناور بزرگ استفاده می شود تا افت فشار زیاد در سیستم اعمال نشود . آشغالگیرها دونوع هستند :
1-آشغالگیرها میله ای
2-آشغالگیر ها با منافذ بسیار ریز
2-دانه گیر (Gritremoval )
دراکثر شبکه های که پساب شهری با آب باران مخلوط شده باشد مقدار قابل ملاحظه ای سنگ ریزه وشن وجود دارد و اگر از مسیر جریان جدا نشود اشکلات زیادی در قسمتهای مکانیکی واحدهای تصفیه به وجود می آورند
ته نشینی مقدماتی تصفیه فاضلاب
ته نشینی مقدماتی بر ای ته نشینی ذرات ایجاد کننده کدورت مثل ماسهخ ,شن ومواد آلی مانند هوموس مورد استفاده قر ار میگیرد
ضمن اینکه اغلب دراین مرحله از ته نشینی ساده استفاده می شود ولی با این وجود دوز کمی ازیک پلیمر نیز جهت حذف موثر کدورت مورد استفاده قرار می گیرد.
انعقاد ولخته سازی تصفیه فاضلاب
دربسیاری از فاضلاب های صنعتی ذرات شناور به سادگی شناور نمی شوند این ذرات به دلیل اینکه یکدیگر رادفع می کنند ویا دارای قطر بسیار کمی هستند با سرعت کم ته نشین می شوند ( مثل ذرات کلوئید ی ) وبه ر احتی از آب جدا نمی شوند با استفاده ازمواد شیمیایی خاص ,تحت فعل وانفعالات شیمی – فیزیکی این ذرات بی بار شده ویکدیگر را جذب نموده وتشکیل تجمع و توده ذرات را داده وبه این ترتیب ذرات درشت تری را تشکیل می دهند و این ذرات به علت وزن خود ته نشین می گردند .
آشغال گیری ( Screening ) و دانه گیر ( Grit Chamber )
تصفیه فیزیکی فاضلاب
روش های تصفیه ای که در آن ها از نیروهای فیزیکی برای زدایش مواد آلاینده فاضلاب استفاده می شود به واحد عملیات فیزیکی معروف می باشند ، که نمونه هایی از آن ها شامل : آشغالگیری ، اندازه گیری جریان ، دانه گیری ، اختلاط ، ته نشینی ، فلوکولاسیون و انتقال گاز می باشد .
1- آشغال گیری ( Screening )
اولین مرحله از تصفیه فاضلاب ، خذف ذرات درشت مواد شناور یا معلق توسط آشغال گیر درشت می باشد . در اکثر تصفیه خانه های فاضلاب این عمل از طریق میله های موازی مایل که با فاصله های معینی در یک کانال قرار گرفته اند صورت می گیرد ، این وسیله بنام آشغال گیر میله ای ( Racks or Bar Screen ) معروف است . این واحد برای جداسازی آشغال و قطعات درشت موجود در فاضلاب ورودی بکار می رود و سبب محافظت از دستگاه های دیگر در سیستم تصفیه مانند پمپ ها ، شیر آلات ، لوله ها ، پروانه ها و ... می شود .
آشغالگیر ها را از نظر فواصل میله ها به دو دسته :
الف ) آشغالگیر های درشت یا دهانه فراخ ( Coarse Screens )
ب ) آشغالگیر های ریز یا دهانه تنگ ( Fine Screens ) تقسیم می نمایند . آشغال گیر های درشت اصولاً بصورت میله ای ( Bar or Racks ) درست می شوند .
از لحاظ کاربرد نیز آشغالگیر ها را به دو نوع دستی و مکانیکی تقسیم می کنند . آشغال گیرهای دستی برای تصفیه خانه های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد . شیب میله های آن برای دبی های 1:1 و برای دبی های زیاد بعلت بزرگ شدن کانال فاضلاب 1:2 تا 1:3 می باشد . طول میله های این آشغال گیر نباید از 2 متر بیشتر گردد .
برای تصفیه خانه های بزرگ به علت زیاد بودن حجم آشغال و مشکلات نیروی انسانی و احتمال آلودگی محیط از آشغال گیر های مکانیکی استفاده می شود .
اشغال گیر مکانیکی درشت :
در این قسمت کلیه مواد جامد موجود در شبکه فاضلاب در پشت شبکه جمع آوری و توسط آشغالگیر مکانیکی به سبد مربوطه منتقل می گردد . عملکرد آشغال گیر مکانیکی به وسیله تایمر قابل تنظیم صورت می گیرد .
در صورتی که سطح مایع از یک حد بخصوص بیشتر شود کلیه سطح بالا ( LSH ) فعال شده و علاوه بر روشن شدن ، موتور آلارم سطح بالا نیز بصدا در می آید .
این آشغال گیر هم بصورت دستی هم بصورت اتوماتیک از محل سایت و از اتاق کنترل قابل روشن نمودن است . در ضمن روشن یا خاموش بودن دستگاه هم در سایت و هم از اتاق کنترل توسط لامپ قابل نمایش است . فاصله بین میله های این آشغال گیر میله ای mm 50 می باشد .
آشغال گیر ریز مکانیکی و دستی :
بخش آشغال های ریزی که قابل عبور از محفظه پمپ ها بوده و در پشت شبکه جمع آوری و توسط آشغالگیر مکانیک به سبد مربوطه منتقل می گردد . عملکرد آشغال گیر مکانیکی این بخش نیز مشابه آشغالگیر مکانیکی درشت می باشد .
چنانچه به هر دلیل آشغال گیر مکانیکی خارج از سرویس باشد با باز نمودن دریچه های دستی مسیر از واحد آشغالگیر دستی استفاده خواهد شد . این عمل توسط اپراتور صورت می گیرد .
ورود و خروج فاضلاب به آشغال گیر دستی توسط Gate Hand کنترل می شود . بازدید ادواری روزانه در چنین حالتی ضروری بوده و آشغال ها بصورت دستی از پشت شبکه جمع آوری و به سبد مربوطه منتقل می گردد .
این آشغال گیر از نوع میله ای بوده و فاصله بین میله ها mm 25 می باشد .
واحد دانه گیر ( Grit Chamber )
حوض دانه گیر اولین واحدی است در تصفیه خانه که عمل ته نشینی در آن انجام می گیرد . هدف از ته نشینی سازی در این حوض ها جداسازی مواد دانه ای و تجزیه ناپذیر مصرفی مانند ذرات ماسه به قطر های بزرگتر و یا مساوی 2/0 – 1/0 میلیمتر می باشد . علاوه بر جداسازی مواد دانه ای باید ساختمان این حوض ها و سرعت جریان در آنها به گونه ای باشد که مواد سبک آلی تجزیه پذیرته نشین نشده و وارد تصفیه خانه گردند .
مشکل موجود در راه رسیدن به دو هدف مزبور تغییر سرعتی است که در نتیجه نوسان های مقدار فاضلاب در جریان آن نمودار می شود . برای تثبیت سرعت جریان فاضلاب در این حوض ها روش های مختلفی متداول هستند که بر مبنای آن انواع حوض های دانه گیر به صورت زیر پایه گذاری می شود .
1. حوض های دانه گیر کم عمق
2. حوض های دانه گیر عمیق
3. حوض های دانه گیر دایره ای شکل
4. حوض های دانه گیر با کمک دمیدن هوا
دانه گیر ها را از نظر نوع جریان به انواع زیر تقسیم بندی می نمایند :
الف ) دانه گیر با کنترل سرعت یا جریان افقی ( Horizontal Grit Chamber )
ب) دانه گیر با جریان چرخشی یا هوادهی شده (spiral Flow (Aerated)Grit Chamber )
د) دانه گیر با جریان گردابی ( Vortex type Grit Chamber )
کاربرد نوع ( ب ) بیشتر در تصفیه خانه ها متداول است و بر اسا زمان ماند 5 – 2 دقیقه و حداکثر جریان ساعتی طراحی می شود .
فاضلاب عاری از مواد جامد ریز ( بالاتر از 10 میلی متر ) جهت حذف دانه های احتمالی شن موجود در شبکه به این واحد منتقل می گردد .
یکسری داخل واحد دانه گیر به گونه ای طراحی شده است که ذرات شن موجود در فاضلاب با جذب نیروی گریز از مرکز سرعتی در جهت دیواره های مخزن پیدا کرده و ذرات شن به کف مخزن منتقل می شوند . دانه های شن توسط پمپ هوایی ( Air-liftpump ) به چاله مربوطه پمپاژ می گردد . هوای مورد نیاز توسط یک دستگاه بلوئر هوا از نوع غلطکی تامین می گردد .
مدار برقی میکسر دانه گیر با مدار برقی هر یک از الکتروپمپ های ایستگاه پمپاژ فاضلاب خام Interlucx می باشد در ضمن بلوئر هوا نیز بوسیله تایمر قابل تنظیم روشن و پس از چند ثانیه کارکرد خاموش می گردد .
هوا قبل از ورود به بلوئر از یک فیلتر عبور داده می شود و پس از گذر از silencer وارد بلوئر می شود ، و در هنگام خروج از بلوئر از silencer عبور داده می شود .
خط لوله خروجی از بلوئر مجهز به یک PRV -pressure relief valve جهت جلوگیری از افزایش فشار و یک فشار سنج محلی ( Pressure Indicator ) و Check valve و یک لرزیگر می باشد .
لازم به ذکر است روشن و خاموش بودن بلوئر هم در محل و هم در اتاق کنترل توسط لامپ قابل نمایش است و موتور آن توسط کلید از محل و از اتاق قابل روشن و خاموش نمودن است.
ته نشيني:
ته نشيني ، عبارت از جدا سازي ذرات معلق از آب مي باشد كه از آب سنگين تر مي باشد . از اين واحد بطور وسيعي در تصفيه فاضلاب استفاده مي شود. از ته نشيني جهت جذف دانه ، حذف اجرام ويژه در مخزن ته نشيني اوليه حذف لخته هاي بيولوژيكي در مخازن ته نشيني لجن فعال و خذف لخته هاي شيميايي زماني كه لخته سازي شيميايي صورت مي گیرد ، استفاده مي شود . از اين واحد همچنين براي تغليظ جامدات در تغليظ كننده هاي لجن استفاده مي شود .
در اكثر موارد ، هدف اوليه از اين واحد توليد خروجي صاف مي باشد . ولي توليد لجني كه به آساني منتقل شود و قابل تصفيه باشد مورد نياز است . عملكرد مخازن ته نشيني لجن فعال از پساب تصفيه شده مي باشد لخته هاي تشكيل شده در كف مخزن ايجاد توده هاي لجني را مي كنند كه از لحاظ ضخامت متفاوت مي باشد . در صورتي كه ظرفيت پمپهاي برگشت لجن يا سايز آنها مناسب نباشد ممكن است توده لجن در شرايط جريان پيك و كل عمق مخزن را اشغال نمايد و از سرريزها به بيرون منتقل مي شود .
ته نشینی و حوضهای ته نشینی :
تعریف ته نشینی
منظور از ته نشینی در مبحث فاضلاب مجموعه عملیات زیر است :
الف) جدا نمودن مواد جامد معلق با ته نشین ساختن آنها .
ب) مجتمع کردن آنها جهت تسهیل در امر تخلیه و دفع .
ج) خارج کردن آنها از جریان تصفیه
عمل ته نشینی به دو طریق صورت میگیرد ، یکی ته نشینی شیمیایی است که با افزودن مواد شیمیایی ممکن میشود ، دیگری ته نشینی ساده است که در آن نیروی وزن عامل اصلی ته نشینی میباشد .
ته نشینی شیمیایی :
در سال ۱۷۴۰ میلادی برای اولین بار روش ته نشینی شیمیایی در پاریس مورد تحقیق و آزمایش قرار گرفت. در سالهای ۱۸۵۷ ـ ۱۸۸۰ این طریقه ته نشینی در انگلستان مورد توجّه بیشتری واقع شد و روز به روز اهمیّت آن در امر تصفیه فاضلاب و آب بیشتر گردید . ته نشینی شیمیایی که در واقع به منزله تصفیه کاملی بود . با پیدایش طریقه تصفیه زیستی اهمیّت خود را از دست داد در حال حاضر ته نشینی شیمیایی بندرت در تصفیه فاضلاب شهری بکار می رود و فقط در حالات خاصی ، مانند تصفیه پساب صنعتی ، ممکن است از این طریق استفاده نموده به طور کلی علل عمده عدم پیشرفت این طریقه در تصفیه فاضلاب در دو مطلب زیر خلاصه میگردد :
۱) مقدار کاهش ( بی ـ او ـ دی ) فاضلاب در طریقه شیمیایی در مقایسه با تصفیه به طریق زیستی کمتر است . یعنی بازده تصفیه زیستی بهتر از بازده تصفیه شیمیایی است .
۲) مواد لجنی در این طریقه بصورت انباشته در آمده و عمل جمع آوری تخلیه را مشکل میسازد .
حوضهای ته نشینی :
تئوری ته نشینی : اگر مایعی که محتوی ذرات جامد است در حالت سکون قرار گیرد به تدریج آن قسمت از ذرات جامد که دارای وزن مخصوصی بیش از وزن مخصوص مایع میباشد شروع به سقوط و ته نشینی می نماید . این موضوع ظاهراً ساده در واقع اساس طرح و محاسبات حوضهای ته نشینی را تشکیل میدهد .
شناسائی : حوضهای ته نشینی به منظور ته نشین ساختن مواد جامد ریز دانه به قطرهای کمتر از ۲/۰ میلیمتر ، و تخلیه آنها ساخته میشود البته همان طور که گفته شد دانه های به قطر بیش از ۲/۰ میلیمتر توسط حوضهای دانه گیری قبلاً از جریان تصفیه خارج شده اند .در این مرحله فاضلاب خروجی تصفیه شده دارای مواد معلق کمتری بوده و بالطبع زلالتر است و بدین ترتیب فاضلاب خروجی از نظر مصارف زراعتی کاملاً بدون اشکال میشود .
انواع حوضهای ته نشینی :
حوضهای ته نشینی را میتوان بر حسب مواد زیر تقسیم بندی نمود :
الف) ماهیت کار .
ب) طرز ته نشینی و تخلیه لجن جمع آوری شد
ج) شکل ظاهری
د) ادواتی که برای لجن روبی بکار مییروند .
یکی از آلاینده های معمول در فاضلاب صنایع مختلف، وجود روغن و چربی در پساب خروجی می باشد، در برخی موارد غلظت آلاینده های فوق به قدری بالا است که لزوم استفاده از یک واحد چربی گیر برای جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر نظیر (آلودگی محیط زیست و گرفتگی چاه و انسداد) توصیه می گردد. لازم به توضیح است، روش های مختلفی در حذف روغن و چربی از پساب پیشنهاد می گردد، که مقرون به صرفه ترین و اقتصادی ترن روش، استفاده از روش ثقلی می باشد.
فاضلاب آشپرخانه ها و تالارهای پذیرایی، حاوی ذرات معلق روغن و چربی به صورت معلق(امولوسیون) می باشند که ساده ترین روش ممکن برای رسیدن به هدف فوق ایجاد یک محیط آرام و بدون اغتشاش می باشد.
اجرای چربی گیر ها، وسیله هایی هستند که برای جداسازی روغن و چربی قبل از ورود به چاه جاذبی طراحی و اجرا می شوند. یکی از مهمترین مشکلات ایجاد شده در آشپزخانه های صنعتی و تهیه غذا تجمع روغن و چربی در سیستم های زهکش و چاه می باشد که باعث ایجاد گرفتگی و انسداد خواهد شد.
کارکرد دستگاه چربی گیر
1- جلوگیری از ورود روغن و چربی از فاضلاب به منهول ها و دیواره های چاه جاذب (مسدود شدن و گرفتگی لوله های انتقال و چاه جاذب )
2- جلوگیری از پر شدن سریع چاه جاذب به دلیل ورود ذرات معلق (نظیر برنج، پلاستیک، درب نوشابه و...)(به دلیل تعبیه یک عدد سبد آشغالگیر در ورودی جریان)
3- پایین آوردن بار آلودگی فاضلاب برای ورود به مراحل بعد تصفیه خانه (در تصفیه خانه های بتنی و فلزی – بالا بردن راندمان تصفیه خانه)
روش های عمده و تخصصی چربی گیر (حذف روغن) از پساب:
1-روش API
2- روش CPI
3- روش DAF
گریس تراپ ( Grease trap )
جهت حذف چربی ها و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستورانها، هتل ها، کارخانه جات و .... که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده می گردد .
این سازه پیش ساخته بتونی از دو مخزن تشکیل شده و قبل از سپتیک قرار می گیرد فاضلاب وارد مخزن اول شده با آرامشی که به دست می آورد یک سری از ذرات که دارای جرم حجمی بیشتری از آب هستند . ته نشین شده و چربی و روغنهایی که دارای جرم حجمی کمتری از آب هستند بر روی آن قرار می گیرند که این چربیها معمولا باید 15-10 روز یکبار تخلیه گردد خروجی مخزن دارای سیفونی است که حتی المقدور مانع خروج چربیها و ذرخت می گردد و در مخزن بعدی این عمل تکرار شده است و بدین ترتیب عمل حذف چربی و مواد معلق از فاضلاب صورت می پذیرد .
آشنایی با سپتیک و کاربرد آن در چربی گیر
سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی ( ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی همزمان در آن انجام می گیرد.
جهت حذف چربی ها و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستورانها، هتل ها، کارخانه جات و .... که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده می گردد .
تصفیه فاضلاب و چربی گیری با روش و سیستم سپتیک تانک
سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی ( ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی همزمان در آن انجام می گیرد.
سپتیک تانک تشکیل شده از استوانه سر پوشیده شده ای که معمولاً با بتن آرمه و در ابعاد كوچك آن به صورت پيش ساخته در كارخانه يا مواد پلي اتيلني تهيه مي شود، در ابعاد مختلف ساخته می شوند . فاضلاب پس از ورود به انباره به دلیل کاهش سرعت جریان آن قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر انباره بیرون می رود ،و مواد ته نشین شده به صورت لجن در کف انبار جمع می شوند . این لجن حاوی ارگانیسم های زنده مفیدی می باشند. این ارگانیسم ها از فاضلاب ورودی به عنوان غذا فاضلاب را تصفیه می کند و به این دلیل حجم لجن در این سیستم تقریباً ثابت بوده و تا چند سالی نیاز به تصفیه لجن ندارد.
محاسن سپتیک تانک:
- سرعت اجرا
- مناسب برای زمین های دژ و یا زمین هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند و یا مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی در آن بالا باشد
- به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی نماید
- هزینه بسیار مناسب
- بدلیل عدم استفاده از وسایل الکترومکانیکال نیازی به تعمیر و هزینه نگهداری و اپراتور ندارد.
راندمان تصفيه
از آنجائيكه تصفيه فاضلاب در سپتيك تانك به صورت ناقص انجام مي گيرد مي توان گفت كه راندمان تصفيه در اين سيستم 50-40 درصد مي باشد. بنابراين در موارديكه هدف از تصفيه فاضلاب تامين استانداردهاي مشخص شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست نباشد جهت حذف بخشي از مواد معلق و چربي فاضلاب از اين سيستم مي توان استفاده كرد. در صورتي كه هدف از تصفيه فاضلاب رسيدن به استانداردهاي زيست محيطي باشد بايد از تصفيه خانه هاي پيش ساخته و يا بتني استفاده نمود كه فرآيند تصفيه فاضلاب در اين تصفيه خانه ها به صورت كامل انجام مي گيرد و شامل تمامي مراحل تصفيه مي باشد.
دفع پساب سپتيك تانك
فاضلابي كه در سپتيك تانك تصفيه ناقص شده است معمولا به 2 روش دفع مي شود:
1- دفع پساپ در زمين: دز صورتيكه سطح آب زيرزميني پائين و امكان ايجاد چاه جذب كننده فاضلاب موجود باشد.در صورتيكه سطح آب زيرزميني بالا باشد و زمين از نفوذ پذيري زيادي برخوردار نباشد، بايد پساب را زير سطح زمين پخش نمود.در اين صورت پساب با كمك يك شبكه لوله هاي سوراخ دار در زير زمين و در عمق 45 تا 90 سانتي متري پخش مي گردد.
2- وارد كردن پساب به فاضلاب شهري: پس از انجام عمليات پيش تصفيه در سپتيك تانك ها مي توان پساب خروجي را به فاضلاب شهري جهت عمليات تكميلي تصفيه هدايت نمود.
موارد كاربرد سپتيك تانك
-مجتمع هاي مسكوني خدماتي اداري
-ويلاها
-خوابگاههاي دانشجوئي
-پادگانها
-هتل ها و رستوران ها
-مجتمع هاي ورزشي فرهنگي آموزشي
نکات نصب سپتيك تانك:
فاصله مناسب از ساختمان حداقل 3 متر
عمق نصب سپتيك بايد به طريقي باشد كه خروجي فاضلاب به صورت ثقلي وارد لوله ورودي سپتيك شود.
در صورتيكه خروجي پساب سپتيك وارد زمين يا خاك مي شود زمين مورد نظر بايد حداقل 10 متر از ساختمان فاصله داشته باشد و حداقل 30 متر از چاه هاي آب فاصله داشته باشد.
در صورتيكه در محل نصب امكان تردد ماشين آلات سنگين وجود دارد توصيه مي شود به وسيله فنس جداسازي صورت گيرد.
زير سازي و رگلاژ محل نصب سپتيك ضروري است.( شيب سطح زير سپتيك صفر در صد مي باشد)
نكات مهم جهت بهبود عملكرد سپتيك تانك:
ممانعت از عبور خودروي سنگين روي سپتيك تانك به دفعات مكرر
ممانعت از ورود اشيا غير قابل تجزيه مانند پلاستيك و...
خودداري از ورود رنگ، روغن موتور، سموم ،كود شيمايي و مواد شيميائي
استفاده از آب داغ به جاي استفاده از مواد شيميائي جت بازنمودن مسير فاضلاب مسدود شده
مزيت هاي سپتيك تانك پيش ساخته دو جداره پلي اتيلني:
سيستم آماده
نصب آسان
عدم نياز به انرژي
تصفيه دائم
حفاظت از آب و خاك در طبيعت
عدم خوردگي از داخل و بيرون
آب بندي كامل و تحويل به مشتري پس از تست كامل
داشتن محيطي سالم و بهداشتي
عدم خرابي در حوادث غير مترقبه (زلزله و ....)
ضد اشعه خورشيدعدم نياز به ساپورت
ساخت سپتيك تانك ها مطابق با استاندارد 4261 DINو 66 B CSA
جدا کننده آب از روغن و مشتقات نفتی API یا (American Petroleum Institute)
چربی گیر برای تصفیه فاضلاب های صنعتی به ویژه برای جداسازی آب از روغن در مشتقات نفتی به کار می رود.
ویژگی های چربی گیر API:
- سادگی نصب و راهبری
- جمع آوری و تخلیه ذرات جامد قابل ته نشینی در پساب از کف مخزن
- قابلیت حذف ذرات روغن آزاد تا قطر حداقل ۱۰۰ میکرومتر
- پایین بودن مصرف انرژی
- هزینه های پایین تعمیر و راهبری
- شوک پذیری بالا در پذیرش پساب های با جریان های مختلف
- جمع آوری اتوماتیک چربی و روغن از سطح و مواد ته نشین شده از کف
توضیحات تکنیکی چربی گیر API
جدا کننده API قدیمی ترین سیستم حذف چربی و روغن از آب، پساب و فاضلاب می باشد. این سیستم از دهه ۵۰ میلادی به منظور جداکردن چربی و روغن از آب و پساب توسط انستیتو نفت آمریکا (American Petroleum Institute) طراحی و هم اکنون در بسیاری از تصفیه خانه های صنعتی و پالایشگاه ها به منظور حذف روغن، چربی و مشتقات نفتی از پساب مورد استفاده قرار می گیرد. مهمترین موارد مصرف جدا کننده API به صورت ذیل می باشد:
- پالایشگاه های نفت و گاز (Oil and Gas Refinery)
- پایانه ها و بنادر نفتی (Oil Ports)
- آشپزخانه و رستورن ها (Kitchen and Restaurants)
- تعمیرگاه ها (Service and Maintenances)
- کارواش ها (Car Wash)
- صنایع غذایی (Food Processing)
- صنایع تولید مواد شوینده و شیمیایی (Chemical and Detergent Manufactories)
- صنایع اتومبیل سازی (Automotive Factories)
- صنایع پتروشیمی (Petrochemical Industries)
-صنایع فولاد (Steel Manufactors)
با توجه به بازده نسبتا ضعیف این سیستم در حذف ذرات ریز و روغن های امولسیونی، از این سیستم بیشتر به عنوان پیش تصفیه واحد DAF استفاده می شود.
اساس کار این سیستم بر پایه جداسازی ذرات چربی، روغن و نفت از مایع در نتیجه اختلاف دانسیته می باشد. ذرات شناور شده روغن، چربی و نفت در روی سطح API صعود کرده و توسط یک سطح روب جمع آوری می گردند. در کف نیز ذرات گل و لای و سنگینتر ته نشین می شوند که توسط یک لجن روب جمع آوری می شوند. در این روش علاوه بر حذف روغن و چربی، ذرات جامدی نظیر پیچ و مهره، ورقه های پلاستیکی، قطعات بزرگ فلزی و غیره که غالبا در فاضلاب های صنعتی مشاهده می گردد حذف می گردد.
جدا کننده های API عرضه شده توسط شرکت بین المللی سحر آب صنعت در ظرفیت های مختلف و بستگی به شرایط محل پروژه، با مصالح بتن مسلح، فایبرگلاس (FRP) و فولاد ضد زنگ (SS304 و SS316) عرضه می گردند.
در طراحی و ساخت این چربی گیرها استانداردهای EPA 413.2 و EN858-1 لحاظ گردیده است.
جدا کننده آب از روغن و مشتقات نفتی CPI یا (Corrugated Plate Interceptor)
این چربی گیر در تصفیه فاضلابای جدا کردن آب از روغن استفاده می شود.
ویژگی های چربی گیر CPI:
- سادگی نصب و راهبری
- بالا بودن راندمان حذف روغن و چربی های آزاد از پساب
- قابلیت حذف ذرات روغن آزاد تا قطر حداقل ۳۰ میکرومتر
- پایین بودن مصرف انرژی
- هزینه های پایین تعمیر و راهبری
- شوک پذیری بالا در پذیرش پساب های با جریان های مختلف
- جمع آوری اتوماتیک چربی و روغن از سطح و مواد ته نشین شده از کف
توضیحات تکنیکی چربی گیر CPI
این نوع چربی گیر که گاهی به نام TPI(Tilted Plate Interceptor) نیز خوانده میشود به طور گستردهای جایگزین جداکنندههای API و مخازن تهنشینی اولیه شدهاند. جداکننده CPI در صنایع به منظور حذف ذرات روغن، چربی و مشتقات نفتی از آب و فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرد. این واحدها فقط نیاز به ۱۵ تا ۲۰ درصد از فضای مورد نیاز API داشته و بطور چشمگیری هزینههای ساخت و نگهداری را کاهش میدهد. واحدهای CPI از مجموعه صفحات موجداری تشکیل شده است که با زوایای ۴۵ تا ۶۰ درجه در داخل مخزن قرار گرفتهاند. اگر صفحات با زوایای ۶۰ درجه قرار بگیرند، ذرات جامد به سهولت از روی صفحات به سمت پایین سر خورده و در کف مخزن جمعآوری میشوند. جداکنندههای CPI شرکت مهندسی و ساخت کندو در دو نوع فلزی و بتنی برای ظرفیتهای ۱ تا ۲۰۰۰ متر مکعب بر ساعت طراحی و اجرا میگردند. علاوه بر صفحات جداکننده، این سیستم مجهز به سطح روب برای جمع آوری ذرات شناور شده و همچنین لجن روب برای جمعآوری لجن تهنشینی میباشد.
از مهمترین مزایای یک جداکننده CPI نسبت به API میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- بالابردن راندمان حذف جداسازی مواد روغنی از پساب
- ایجاد جریان آرام بین صفحات
- کاهش قابل توجه مسافتی که ذرات روغن باید طی کند تا به سطح برسند.
- تحت تاثیر قرار نگرفتن توزیع جریان در داخل جداکننده به وسیله وزش باد
- تخلیه آسان لجن و مواد تهنشین شده در جداکننده
مهمترین موارد مصرف جدا کننده CPI به صورت ذیل می باشد:
- پالایشگاه های نفت و گاز (Oil and Gas Refinery)
- پایانه ها و بنادر نفتی (Oil Ports)
- تعمیرگاه ها (Service and Maintenances)
- کارواش ها (Car Wash)
- صنایع غذایی (Food Processing)
- صنایع تولید مواد شوینده و شیمیایی (Chemical and Detergent Manufactories)
- صنایع اتومبیل سازی (Automotive Factories)
- صنایع پتروشیمی (Petrochemical Industries)
- صنایع فولاد (Steel Manufactors)
با توجه به بازده نسبتا بالای این سیستم در حذف ذرات ریز و روغن های آزاد به عنوان یکی از مراحل پیش تصفیه واحد DAF بسیار موثر میباشد.
جدا کننده آب از روغن و مشتقات نفتی DAF یا (Dissolved Air Flotation)
چربی گیر DAF برای تصفیه فاضلاب های صنایع گوناگون کاربرد دارد.
ویژگی های جدا کننده آب از روغن و مشتقات نفتی DAF - تصفیه فاضلاب
- قابلیت حذف بیش از ۹۹درصد چربی های امولسیونی و آزاد و ذرات معلق
- قابلیت حذف بیش از ۷۵ درصد با آلودگی شیمیایی (COD) پساب
- شفاف شدن پساب خروجی دراثر حذف ذرات کلوئیدی
- سهولت حمل و نقل و نصب به علت ساخت DAF به صورت پکیج های یکپارچه
- قابلیت تولید لجن نسبتا جامد و کم آب
- قابلیت حذف دترجنت از پساب
توضیحات تکنیکی چربی گیر DAF تصفیه فاضلاب
شناورسازی به کمک هوای فشرده (DAF) یکی از پروسه های مهم تصفیه آب، پساب و فاضلاب های صنعتی می باشد که باعث زلال شدن پساب و فاضلاب به علت حذف انواع آلاینده های معلق از آن مانند روغن، گریس، چربی و ذرات کلوئیدی می شود. عملیات حذف آلاینده ها و ذرات کلوئیدی در این روش براساس تزریق هوای فشرده به پساب می باشد. دراثر این عمل، حباب های ریز آزاد شده به ذرات کلوئیدی معلق در فاضلاب چسبیده و باعث شناورشدن ذرات به سطح DAF می گردند که در آنجا توسط اسکیمر جمع آوری و به یک مخزن نگهداری لجن تخلیه میگردند.به منظور افزایش راندمان شناورسازی ذرات کلوئیدی، معمولا به پساب ورودی مواد پلیمری جهت عملیات انعقاد و بی بار کردن ذرات اضافه می گردد. بدین منظور از لوله های مارپیچی استفاده می گردد که از یک طرف مواد منعقد کننده در بخش های مختلف تزریق می گردد و از طرف دیگر مخلوط هوا با مایع تحت فشار جهت اختلاط بهتر به داخل این لوله ها تزریق می گردد.
در سیستم DAF مقداری از آب تمیز و شفاف شده به لوله های فلوکولاتور انتقال داده بخشی از آن نیز مستقیما به واحد شناورسازی انتقال داده می شود. آب اضافه تصفیه شده نیز از سیستم DAF خارج می گردد. زلال بودن آب خروجی از واحد DAF یکی از معیارهای کارکرد مناسب این سیستم می باشد.
در بعضی موارد تانک های انعقاد و لخته سازی به جای لوله های فلوکولاتور مورد استفاده قرار می گیرند. در این حالت مواد منعقد کننده در یک فاصله زمانی حدود ۵ دقیقه با پساب در تانک انعقاد مخلوط می گردد و سپس به داخل DAF تزریق می شود. این فرایند هنگامی که پساب ورودی خنثی نمی باشد و به علت اینکه زمان کافی جهت خنثی سازی وجود دارد و از طرفی به راحتی توسط کاربر قابل کنترل می باشد نسبت به فلوکولاتورهای لوله ای برتری دارد.
از واحد DAF به طور کلی در تمامی تصفیه خانه های شیمیایی می توان استفاده کرد.
مهمترین صنایعی که بیشتر از سیستم DAF استفاده می کنند به صورت ذیل می باشد:
تصفیه فاضلاب صنایع غذایی (Food Processing)
تصفیه فاضلاب صنایع لبنی (Dairy plant)
تصفیه فاضلاب های صنایع شستشو و بسته بندی گوشت و ماهی (Meat processing and packing)
تصفیه فاضلاب های کشتارگاه های مرغ و ماکیان (Poultry Kill)
تصفیه فاضلاب های کشتارگاه های گاو و گوسفند (slaughterhouse)
تصفیه فاضلاب های صنایع پتروشیمی (Petrochemical Industries)
تصفیه فاضلاب های صنایع اتومبیل سازی (automotive industry)
تصفیه فاضلاب پالایشگاه های نفت و گاز (Oil and Gas Refinery)تصفیه فاضلاب صنایع ذوب و آلیاژ فلزات (Metal Finishing)
تصفیه فاضلاب صنایع نساجی (Loom Industries)
تصفیه فاضلاب پایانه ها و بنادر نفتی (Oil Ports)
تصفیه پساب صنایع تولید مواد شوینده و شیمیایی (Chemical and Detergent Manufactories)
تصفیه پساب های صنایع کاغذ سازی (Pulp and Paper)
حذف جوهر و رنگ (Ink and Dye)
تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال Activated Sludge
فرآیند لجن فعال معمـول ترین سیستم مورد استفاده برای تصفیه فاضلاب های صنعتـی و شهری می باشد.سـاده ترین اجرای یک فرایند لجن فعال شامل حداقل یک تانک هوادهی یا دوره ای هوادهی و یک تانک ته نشینی یا دوره ته نشینی می باشـد. تانک ته نشینی به نام زلال ساز نیز معروف است و در پائین دست تانـک هوادهی قرار دارد و در بعضی موارد جهت بالا بردن کیفیت یک تانک زلال ساز در بالای تانک هوادهی قرار می گیرد.
این روش برمبنای ر شد بیولوژیکی شناور ( توده ای میکروبی غوطه وردرفاضلاب ) که در تجزیه موادآلی محلول فاضلاب فعال می باشند شکل گرفته است . پساب ( فاضلاب ) که دارای مواد آلی ومواد مغذی برای رشد بیولوژیکی می باشد وارد مخزن هوادهی می گردد در این مخزن هوا برای ایجاد اکسیژن محلول در محیط به فاضلاب از طریق سیستم هوادهی مکانیکی ( سطحی ) ویا به وسیله هوادم های فشاری ( کمپرسور ) به فاضلاب افزوده می شود میکروارگانیسم های موجود در مخزن هوادهی(تانک هوادهی) بااستفاده از موادآلی مجود در فاضلاب و اکسیژن محلول رشد نموده و به این ترتیب موادآلی محلول تبدیل به جرم میکروبی ( نامحلول) می گردد برای افزایش بازدهی فرایند تصفیه جرم میکروبی تشکیل شده را دوباره همراه فاضلاب خام وارد مخزن هوادهی می سازد .
تانک هوادهـی یک راکتور یا تقویت کننـده ی بیولوژیکـی می باشد که در آن مواد زائد موجود در فاضلاب در اثـر فعالیـت ارگانیسم ها ی میکروسکوپی که بیشتر شامل سلـول های باکتریایی است تبدیل می شود . زلال ساز ثانویـه به یک محیـط ساکـن می باشد که درآن مواد جامد از محیط نگهدارنده ی خود (آب)جداشده و ته نشین می شوند. مواد جامد موجـود در فرایند لجن فعال به نام لجـن نیز شناخته می شوند باکتری ها قسمـت اصلی لجن را تشکیل می دهند، و به دلیل آنکه لجن هوادهی می شود در تجزیه و حذف مـواد زائد موجـود در فاضلاب بسیـار فعال می باشند بنابر این عبارت لجن فعال برای توصیف فرآیندی به کار می رود که در آن توده باکتریایی در توصیف و پالـودن فاضلاب دارای نقش اصلی است.
تصفیه لجن
در تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال مقدار زیادی لجن تولیدمی شود که همان مواد ته نشین ده می باشند واین مواد باید به یکی از روش های سوزندان کمپوست کردن و یادفن کردن رفع گردد. معمولا لجن اولیه و لجن مازاد بیولوژیکی به عنوان لجن های قابل دفع در تصفیه خانه ها وجود دارند که باید به نحو مناسبی جمع آوری ,تثبیت و سپس دفع گردد.
لجن تولیدشده در نقاط مختلف تصفیه خانه طی مراحل زیر قابل دفع می شود : حفظ و نگهدار ی لجن قبل از تصفیه / تغلیظ لجن برای ساده ترین نمودن هضم بیولوژیکی ویا خشک نمودن /تثبیت لجن به روش های هضم هوازی و هضم بی هوازی / تغلیظ مجدد لجن تثبیت شده/ خشک کردن کامل لجن ( فیلتر خلا,تحت فشار سانتریفیوژ ,با استفاده از گرمای خورشیدی ) / از بین بردن مواد خشک کننده
استانداردهای تخلیه فاضلاب
قانون کنترل آلودگی آب مصوبه 1972 ( قانون عمومی 500-92 ) سازمان حفاظت محیط زیست راملزم نمود تابه وضع استاندارد هایی برای تخلیه فاضلاب اقدام نماید مطابق استاندارد های فعلی تمامی فاضلاب های شهری به عنوان حداقل باید تا حدود استانداردهای ثانویه ذکر شده درجدول تصفیه شوند .
تصفیه فاضلاب به روش بیوراکتور غشائی Membrane BioReactor - MBR
مقدمه - تصفیه فاضلاب به روش MBR
روشهای مختلفی برای تصفیه پسابها و آبهای صنعتی از زمان بوجود آمدن شهرهای مدرن ارائه شده از جمله تصفیـه شنی همراه جلبکها یا گیاهان قابل رشد در پساب مورد بررسی و تولید قرار گرفته اند. این روشها اغلب دارای مشکلاتـی هستنـد که باعث شده محققین استفـاده از آنزیم ها، مواد شیمیایی وروشهای کاراتر را مـد نظر قراردهند حتـی این روشها به صورت تلفیقـی نیز بکار برده شده اند تا کارایـی سیستـم را افزایـش دهند. با توجـه به هزینـه بر بـودن و محدودیت های این روشها، دانشمندان محیط زیست، شیمی، پلیمر، مکانیک و بیولوژیست ها در کنار هم برای رفع مشکل اصلی محیط زیست به دنبال روشهای جدید باشند. جدیدترین دستاورد همگرایی این متخصصین، تولید ممبرانهای غوطه ور یا باصطلاح MBR میباشد. روشهای گذشته از نظر اقتصادی به فضای بیشتر و هزینه های بهره برداری بیشتری نیازمند هستند در حالیـکه همیشه متخصصین فنی دنبـال کاهش هزینه و بازده بالاتر و هزینه جاری کمتر هستند. به نظـر میرسد هالو فایبرها دستیـابی به این اهداف را ممکن میسازند.به همیـن علت تمام کشورهای پیشرفتـه و در حال توسعـه استفاده از ممبرانهـای غوطه ور بر پایـه الیاف تو خـالی(هالو فایبـر)که به MBR معـروف میباشنـد را در الویـت خود قرارداده اند و به دنبال گستـرش MBR در زمینـه های مختلف هستند.
روش بیوراکتور غشائی MBR
اکثر ممبـرانهای غوطه ور یا هالوفایبـرها معمولا به صـورت یک الک، عمل میکنند. اگر اندازه ذرات از اندازه پرز روی هالوفایبـر بزرگتـر باشد عبور به داخـل هالوفایبـر غیـر ممکـن خواهد بود. این روش برای تصفیه آب و پسـاب و حتی گازها استفاده میشود. در روشهـای قدیمی که بر اساس ته نشینی حوضچه ای یا روشهای لاگونی انجام میشود کیفیت خروجی ، به کمیت و کیفیت جریان ورودی بستگی دارد و این یک مشکل اساسی است، به علاوه ذرات خطرآفریـن که می تواننـد شنـاور بمانند وارد جریان خروجی می شوند و باعث آلودگی محیط زیست می شوند. برای فائـق آمدن به مشکلات شرح داده شده و بسیاری از مشکلات دیگر MBR جایگزین بسیار مناسبی است.
روش کار تصفیه فاضلاب بیوراکتور غشائی MBR
نحوه کار سیستم این تصفیه بستگی به نوع پساب دارد. در اکثر پسابها نیازی به تصفیه یا اضافه کردن الکترولیت شیمیایی نیست تصفیه فیزیکی کفایت مینماید . اين گروه با توجه به انجـام آزمايشـات صورت گرفته، تکنـولوژي جديد بر پايه استفاده از غشاء همراه با واکنش هاي بيوتکنولوژي را ارائـه مي کنـد. در ايـن روش اکثـر حوضچـه ها حـذف و فيلتراسيون اصلي به کمک فیلتر پلیمری(غشاء)انجام مي پذيرد. لازم به ذکراست اکثر ممبران های MBR حدود 2 تا 5 سال بسته به شرایط آب ،محیطی و تعمیر و نگهداری به خوبی قابل استفاده اند و نیاز به تعویض ندارند.
راکتورهای بیوفیلمی با بستر متحرک Moving Bed BioReactor - MBBR
در این سیستمها از آکنههای پلاستیکی از جنس پلیاتیلن یا پلیپروپیلن با دانسیته کمی کمتر از آب استفاده میشوند. آکنهها به راحتی توانایی حرکت در درون راکتور را دارند. این حرکت در سیستمهای هوازی با استفاده از جریان هوا و در سیستمهای بیهوازی با استفاده از همزن ایجاد میشود.
در سيستم MBBR از آکنه هايي(Packing) استفاده مي شود که در مخزن هوادهي شناور مي باشند. بيوفيلم يا لايه ميکروبي، بر روي آکنه هاي غوطه ور رشد کرده و به اين ترتيب توده بيولوژيکي شناور در محيط فاضلاب که نقش تجزيه کننده مواد آلي را بعهده دارند را افزايش مي دهند. اين روش جهت حذف BOD، COD و نيتروژن بسيار مطلوب است.
ویژگیهای مهم این سیستم عبارتند از :
1) سهولت نگهداری سیستم و عدم تجمع لجن
2) حجم کم راکتور
3) سرعت بالای راه اندازی سیستم
4) سازگاری سیستم در خصوص حذف آلاینده های کند تجزیه شونده و سمی با پایه کربنی
5) تحمل در برابر تغییرات دما
6) تحمل در برابر تغییرات میزان بارگزاری
7) انعطاف پذیری در طراحی فرآیند و راکتور
این سیستم هم اکنون در بسیاری از واحدهای تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی مورد استفاده است. موارد کاربرد سیستم های MBBR در حال حاضر به صورت زیر میباشد:
1) اکسید اسیدن مواد آلی در مرحله تصفیه بیولوژیکی تصفیه خانه شهری و صنعتی
2) تکمیل و توسعه واحدهای قدیمی
3) نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون
4) حذف فسفر در تصفیه خانه شهری و صنعتی
5) حذف فنل به عنوان یک مخرب زیست محیطی و بازدارنده واحدهای بیولوژیکی تصفیه خانه صنعتی
6) تصفیه پساب شور (High TDS)
پکینگ مدیا Packing Media
در سالهای اخیر استفاده از پکینگ مدیا به دلیل دارا بودن سطح تماس زیاد با حجم کم و در نتیجه افزایش راندمان تصفیه فاضلاب به خصوص در روش های بیولوژیکی رشد چسبیده ، روز به روز در حال گسترش است. این پکینگ ها از بهترین مواد و عمدتا به صورت بلوک های سبک با ساختاری بسیار مقاوم در طرح های متنوع به شکل لانه زنبوری و شانه تخم مرغی با کانال عمودی ، متقاطع و مورب تولید می گردند.
استفاده از فرایند رشد چسبیده در سیستمهای هوازی و بی هوازی با تثبیت میکروارگانیزمها بر روی پکینگ و تشکیل بیوفیلم موجب افزایش جرم زیست توده به صورت چسبیده و معلق می شود و در عین بالا بردن تصفیه زیستی موجب کاهش حجم مورد نیاز تصفیه می شود.
در اصلاح سیستمهای هوازی می توان با نصب مدیای بیوفیکس ( تحقیقات پیشرفته ) ظرفیت تصفیه خانه را چندین برابر افزایش داد و یا تصفیه خانه هایی که دارای مشکل می باشند ارتقاء داده و بهینه سازی نمود. در بیوراکتورهای بی هوازی مانند UASB با نصب مدیای بیوفیکس ( تحقیقات پیشرفته ) در قسمتی از حجم راکتور و یا تمامی آن, می توان علاوه بر بالا بردن ظرفیت, بیوراکتور را نسبت به شوکهای آلی, هیدرولیکی, شیمیایی و حرارتی مقاوم ساخته و از فرار لجن جلوگیری نمود. بر همگان واضح است که در صورت فرار لجن از راکتورهای بی هوازی به علت سرعت رشد (yield) پایین میکروارگانیسمهای بی هوازی ماهها وقت لازم است بیوراکتور دوباره به وضعیت مطلوب اولیه بازگردد.
موارد کاربرد این پکینگ مدیا افزایش ظرفیت تصفیه خانه های موجود، بهینه سازی بایوراکتورهای در حال کار و مقاوم نمودن آنها به شوک های آلی- حرارتی و هیدرولیکی، حذف نیترات از آب شرب به روش بیولوژیکی، حذف آمونیاک از مزارع پرورش ماهی و افزایش ظرفیت آن، برجُ های تماس مایع و گاز، برجهای گاز زدایی و برج های خنک کننده و موارد بسیار دیگر می باشد
کاربرد و مواد مصرف پکینگ های مدیا عبارتند از :
-بستر تماس در برج های گاززدایی
-بعنوان موج گیر جریان در مخازن ته نشینی و چربی گیری
- بعنوان بستر پر کننده رآکتورهای تصفیه فاضلاب
- بستر مبادله کننده حرارتی در برج های خنک کننده
مزایا پکینگ مدیا Packing Media:
1.پیشرفته ترین مدیای تولید شده در جهان
2.به صورتی طراحی شده است که قطعات به یکدیگر و به هر حجمی مونتاژ می گردد.
3.تمامی بستر به صورت یکسان در دسترس می باشد.
4.هیچ فضای مرده ای وجود ندارد.
5.مشکل گرفتگی نداشته و احتیاج به بک واش ندارد.
6.جریان به هیچ عنوان شانس کانالیزه شدن ندارد
7.برای تمامی پروسس های هوازی و بی هوازی مناسب است.
8.دارای سطح تماس بسیار بالا می باشد
9.مقاومت بالا در برابر اشعه uv و عوامل خوردگی
10.وزن کم ، استحکام بالا، سهولت حمل و نقل
تصفیه فاضلاب به روش SBR - Sequencing Batch Reactor
سیستم SBR (پکیج تصفیه فاضلاب به روش SBR) یک سیتم تصفیه فاضلاب غیر پیوسته می باشد که برای تصفیه فاضلابهای بهداشتی و صنعتی بکار میرود. در این سیستم فاضلاب وارد یک مخزن شده و در آن تحت تصفیه بیولوژیکی قرار گرفته و در نهایت تخلیه میگردد.در سیستم SBR همه مراحل متعادلسازی، هوادهی و ته نشینی در یک مخزن اتفاق می افتد. برای بهبود عملکرد سیستم میتوان از دو یا چند مخزن استفاده نمود. سیستمهای SBR بطور موفقیت آمیزی برای تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی بکار رفته اند. این سیستم برای جوامع و صنایعی که بطور پیوسته تولید فاضلاب نمیکنند و یا فاضلاب کمی تولید میکنند، بسیار مناسب میباشد.
در فرآيند SBR (Sequencing Batch Reactor) از يك راكتور اختلاط كامل که به صورت ناپیوسته فعالیت می‌کند استفاده میشود. همه سيستم هاي SBR به طور معمول 5 مرحله دارند که به طور پي‌درپي و به صورت زير انجام مي‌گيرند:
1) پرشدن (fill)
2) واكنش (react) (هوادهي)
3) ته نشيني settle
4) تخلیه
5) آمادهسازی
این سیستمها اغلب برای تصفیه فاضلاب صنایعی کاربرد دارد که حجم فاضلاب تولیدی آنها کم بوده و یا بصورت دوره ای فاضلاب تولید میکنند. براي كاربردهاي جريان پيوسته حداقل دو تانك SBR بايد تامين شود كه يك تانك جريان را دريافت كند، در حالي كه تانك ديگر مراحل پنجگانه تصفيه را دنبال مي‌كند. تغييرات مختلفي در هر دو مرحله مي‌توان انجام داد تا به دفع نيتروژن و فسفر هم برسيم.
مزایا و معایب پکیج تصفیه فاضلاب به روش SBR به شکل زیر میباشد:
مزایا پکیج تصفیه فاضلاب به روش SBR:
• همه مراحل متعادلسازی، ته نشینی اولیه، تصفیه بیولوژیکی و ته نشینی ثانویه در یک مخزن به وقوع می پیوندد.
• سیتم SBR از لحاظ بهره برداری و کنترلی دارای انعطاف پذیری بالایی میباشد.
• سطح مورد نیاز برای سیستم SBR نسبت به روشهای دیگر کمتر میباشد.
• به علت عدم نیاز به واحدهای ساختمانی دیگری از قبیل متعادلسازی، ته نشینی اولیه و ته نشینی ثانویه هزینه سرمایه گذاری اولیه پایین میباشد.
معایب پکیج تصفیه فاضلاب به روش SBR:
• نگهداری و بهره برداری از سیستم نیازمند مهارت بالایی می باشد.
• به علت تجهیزات کنترلی پیشرفته و پیچیده بکاررفته هزینه نگهداری و تعمیرات بالا میباشد.
• به علت نوع روش تخلیه پساب،امکان خروج لجن با فاضلاب تصفیه شده وجود دارد.
• امکان گرفتگی دیفیوزرهای هوادهی در طول مراحل متعادلسازی و ته نشینی وجود دارد.