تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال Activated Sludge
فرآیند لجن فعال معمـول ترین سیستم مورد استفاده برای تصفیه فاضلاب های صنعتـی و شهری می باشد.سـاده ترین اجرای یک فرایند لجن فعال شامل حداقل یک تانک هوادهی یا دوره ای هوادهی و یک تانک ته نشینی یا دوره ته نشینی می باشـد. تانک ته نشینی به نام زلال ساز نیز معروف است و در پائین دست تانـک هوادهی قرار دارد و در بعضی موارد جهت بالا بردن کیفیت یک تانک زلال ساز در بالای تانک هوادهی قرار می گیرد.
این روش برمبنای ر شد بیولوژیکی شناور ( توده ای میکروبی غوطه وردرفاضلاب ) که در تجزیه موادآلی محلول فاضلاب فعال می باشند شکل گرفته است . پساب ( فاضلاب ) که دارای مواد آلی ومواد مغذی برای رشد بیولوژیکی می باشد وارد مخزن هوادهی می گردد در این مخزن هوا برای ایجاد اکسیژن محلول در محیط به فاضلاب از طریق سیستم هوادهی مکانیکی ( سطحی ) ویا به وسیله هوادم های فشاری ( کمپرسور ) به فاضلاب افزوده می شود میکروارگانیسم های موجود در مخزن هوادهی(تانک هوادهی) بااستفاده از موادآلی مجود در فاضلاب و اکسیژن محلول رشد نموده و به این ترتیب موادآلی محلول تبدیل به جرم میکروبی ( نامحلول) می گردد برای افزایش بازدهی فرایند تصفیه جرم میکروبی تشکیل شده را دوباره همراه فاضلاب خام وارد مخزن هوادهی می سازد .
تانک هوادهـی یک راکتور یا تقویت کننـده ی بیولوژیکـی می باشد که در آن مواد زائد موجود در فاضلاب در اثـر فعالیـت ارگانیسم ها ی میکروسکوپی که بیشتر شامل سلـول های باکتریایی است تبدیل می شود . زلال ساز ثانویـه به یک محیـط ساکـن می باشد که درآن مواد جامد از محیط نگهدارنده ی خود (آب)جداشده و ته نشین می شوند. مواد جامد موجـود در فرایند لجن فعال به نام لجـن نیز شناخته می شوند باکتری ها قسمـت اصلی لجن را تشکیل می دهند، و به دلیل آنکه لجن هوادهی می شود در تجزیه و حذف مـواد زائد موجـود در فاضلاب بسیـار فعال می باشند بنابر این عبارت لجن فعال برای توصیف فرآیندی به کار می رود که در آن توده باکتریایی در توصیف و پالـودن فاضلاب دارای نقش اصلی است.
تصفیه لجن
در تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال مقدار زیادی لجن تولیدمی شود که همان مواد ته نشین ده می باشند واین مواد باید به یکی از روش های سوزندان کمپوست کردن و یادفن کردن رفع گردد. معمولا لجن اولیه و لجن مازاد بیولوژیکی به عنوان لجن های قابل دفع در تصفیه خانه ها وجود دارند که باید به نحو مناسبی جمع آوری ,تثبیت و سپس دفع گردد.
لجن تولیدشده در نقاط مختلف تصفیه خانه طی مراحل زیر قابل دفع می شود : حفظ و نگهدار ی لجن قبل از تصفیه / تغلیظ لجن برای ساده ترین نمودن هضم بیولوژیکی ویا خشک نمودن /تثبیت لجن به روش های هضم هوازی و هضم بی هوازی / تغلیظ مجدد لجن تثبیت شده/ خشک کردن کامل لجن ( فیلتر خلا,تحت فشار سانتریفیوژ ,با استفاده از گرمای خورشیدی ) / از بین بردن مواد خشک کننده
استانداردهای تخلیه فاضلاب
قانون کنترل آلودگی آب مصوبه 1972 ( قانون عمومی 500-92 ) سازمان حفاظت محیط زیست راملزم نمود تابه وضع استاندارد هایی برای تخلیه فاضلاب اقدام نماید مطابق استاندارد های فعلی تمامی فاضلاب های شهری به عنوان حداقل باید تا حدود استانداردهای ثانویه ذکر شده درجدول تصفیه شوند .